جرثقیل دارای قطعات زیادی است که در مقاله آشنایی با مهم ترین اجزای جرثقیل به طور خلاصه در مورد آن ها توضیح دادیم. در این مقاله قصد داریم بیشتر در مورد قطعاتی که برای بلند کردن بارها نقش اصلی دارند ( قلاب و مگنت) توضیحاتی را خدمتتان بیان کنیم.
برای آشنایی به اجزای جرثقیل می توانید مقاله ای با همین نام را در سایت سان فولاد مطالعه فرمایید.
قلاب یا هوک جرثقیل یکی از اجزای مهم در سیستم بلند کردن و جابه جایی بار توسط جرثقیل است و کوچکترین نقصی در این قسمت باعث بروز حوادث خطرناک و جبران ناپذیر می شود. تمام قطعات قلاب از فولاد مستحکم و آلیاژ های تقویت شده ساخته می شود.
این قطعات شامل قرقره یا فولی، هوک یا قلاب، پیچ و مهره، شیطانک (ضامن) و ... تشکیل شده است. تمام قطعات با توجه به ظرفیت جرثقیل انتخاب می شوند، نوع هوک با توجه به نوع جرثقیل، عملکرد و کاربری آن می تواند متفاوت باشد.
۱. ظرفیت جرثقیل: یکی از فاکتورهای اصلی که باید به آن دقت داشت انتخاب قلابی است که بیشتر از ظرفیت باری که جا به جا میکند باشد.
۲. استاندار ایمنی: قلاب باید با استاندار های iso و fem مطابقت داشته باشد.
۳. نوع بار: شکل، وزن و ابعاد بار در انتخاب قلاب دارای اهمیت است
۴. شرایط جغرافیایی: اگه محیط خورنده است باید دارای روکش های ضد زنگ استفاده شود.
استحکام و دوام: مواد سازنده ای که برای ساخت قلاب استفاده می شود از آلیاژهای کربنی هستند که دوام و استحکام بالایی برخوردار است تا بتوانند بارهای سنگین تحمل کنند.
ضخامت ابعاد: با توجه به نحوه استفاده ابعاد و ضخامت قلاب متفاوت است.
مکانیسم ایمنی: وجود قفل ها و ضامن های خودکار جلو افتادن ناگهانی را می گیرد.
طراحی ساده: قلاب ها باید دارای طراحی ساده باشند تا اپراتور ها به راحتی بتوانند از آن استفاده کنند.
تست بار: قلاب ها باید ظرفیت بیش از ۲ برابر باری که میخواهند حمل کنند داشته باشند.
لایه محافظتی ضد زنگ خوردگی: با توجه به شرایط آب و هوایی برخی قلاب ها باید از پوشش های محافظتی مخصوص مانند ضد زنگ یا زینک گالوانیزه داشته باشند تا در برابر فرسایش مقاومت کنند.
نقطه اتصال بار (محموله) به جرثقیل توسط قلاب انجام می گیرد که قلاب ها برای رفع نیاز در سبک های مختلف تولید می شوند و با توجه به نوع بار و اندازه انواع متفاوتی دارند. قلاب ها ی جرثقیل سقفی به 6 درسته تقسیم می شوند:
دسته دار
دسته دار برای حمل بارهای کوچک
دسته دار با چشمی برای زنجیر
دسته دار با چشمی برای سیم بکسل
دسته دار C شکل
دسته دار C شکل با چشمی برای سیم بکسل و زنجیر
دو دسته کلی در بین قلاب جرثقیل وجود دارد که با توجه به نیاز می توان یکی از موارد را انتخاب کرد. قلاب تک برای بلند کردن بار به وزن 75 تن مناسب است که در حالت دوبل این میزان بیشتر می شود.
در این قلاب یک زنجیر برای اتصال دائم به قلاب جوش می خورد در قلاب چشمی انعطاف پذیری بسیار بیشتر از نظر حرکت دارد و در صورت ترک و خم خوردگی کل قلاب باید عوض شود.
قلاب های چرخشی شامل 2 دسته هستند. قلاب چرخشی موقعیت یابی و قلاب چرخشی واقعی یا بلبرینگی. قلاب بلبرینگی این امکان را به اپراتور می دهد که بار را تراز کند با این قلاب نمی توان بار را چرخاند. نوع بلبرینگی دارای یک یاتاقان است که در هنگام بلند کردن به راحتی اجازه چرخش می دهد و از پیچ خوردگی جلوگیری می کند.
این قلاب از آلیاژ فولاد گرم ساخته می شوند و با جوش دادن پیوند اتصال تثبیت می شود. این قلاب اجسام را بدون فشار اضافی جا به جا می کند.
این نوع قلاب مخصوص بلند کردن بشکه یا درام است.
یکی از مهم ترین معیارها در انتحاب و استفاده از قلاب جرثقیل وجود کلاس کاری است که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده اند. این کلاس ها با توجه به استاندارهای بین المللی مشخص می شوند و میزان تحمل بار و عمر مفید قلاب را نشان می دهد.
کلاس های قلاب جرثقیل از این قرار است:
1 تن, 3 تن , 5 تن و 3/6 تن
10 تن, 15 تن و 20 تن
25 تن, 30 تن و 40 تن
60 تن, 80 تن و 100 تن
یکی دیگر از تجهیزاتی که برای بلند کردن اجسام سنگین توسط جرثقیل سقفی مورد استفاده قرار می گیرد مگنت است. مگنت جعبه ای فلزی است که در داخل آن آهنربا مغناطیسی قرار گرفته است این ابزار به قلاب جرثقیل متصل می شود و می تواند انواع بار فلزی مانند تیرآهن، میلگرد، ورق های فلزی را به راحتی جابه جا کند. مگنت به دلیل ایمنی بالا، حرکت سریع و دقیق توانایی کار در شرایط سخت به یک گزینه بسیار کار آمد در صنایع تبدیل شده است.
یکی از مهم ترین مزایای این وسیله امکان تنظیم دقیق قدرت مغناطیسی است که به تغییر می توان شدت آن را کنترل کند.
هنگام کار با مگنت ایمنی و امنیت بسیار بالا است. در این حالت امکان سقوط و کج شدن آن وجود ندارد.
برای جابه جایی بار توسط مگنت تنها کافی است اهرم میدان جرثقیل را بچرخانید تا میدان مغناطیسیس در دستگاه ایجاد شود و در کمترین زمان جا به جایی انجام گیرد.
ورق گیر به تجهیزاتی گفته می شود که جهت جابه جایی ورق ها با ضخامت های و وزن های متفاوت قابل استفاده است.